Autor: Acharya Shantideva (Śantidewa, Siantidewa, Szantidewa)
Bodhicaryavatara (oryginalny tytuł w sanskrycie)
Jang czub sem pai czo pa la jug pa (tytuł po tybetańsku)
A Guide to the Bodhisattva’s Way of Life (translated by Stephen Batchelor – t1, Ladakh Buddhist Association, 2016)
Przewodnik na ścieżce bodhisattwy (przekład Władysław Czapnik / Jacek Sieradzan na podstawie tłumaczenia Szerpa Tulku – t2, wydawnictwo Phowa, Rok Wodnej Owcy)
Przewodnik na ścieżce bodhisattwy (przekład Joanna Janiszewska-Rain, na podstawie tłumaczenia z sanskrytu i tybetańskiego Vesna A. Wallace i B. Allan Wallace – t3, wydawnictwo Norbu, 2008)
Droga ku przebudzeniu (tłumaczenie Magda Złotowska z sanskrytu – t4, wydawnictwo Czarna Owca, 2016)
Bodhiczaria-awatara czyli Ścieżka Bodhisattwy (tłumaczenie z rosyjskiego: Alicja Godawa – t5, mahajana.net)
Bodhisattvacaryavatara – Entering the Way of the Bodhisattvas (translated by Khenpo Gawang Rinpoche nad Gerry Wiener – t6, Jeweled Lotus Publishing, 2022)
Entering the Path of Enlightenment (translated by Marion L. Matics, George, t7 Allen & Unwin, 1971)
The Endlessly Fascinating Cry (Sangharaksita, t8)
Meaning to Behold (Geshe Kelsang Gyatso, t9, oryginal text tranlated by Jon Marsall, Tharpa Publications, 1980)
Guide to the Bodhisattva’s Way of Life (Kelsang Thubten, t10, Tharpa Publications, 2002)
The Bodhicaryavatara A Guide to the Bodhisattva Way of Life (David Tuffley, t11, Smashwords Edition, 2011)
Inne publikacje:
Sangharakszita – The Endlessly Fascinating Cry (London 1977)
Chapter I / Rozdział I
The Benefit of the Awekening Mind (t1)
Korzyści z duchowego przebudzenia (t2 i t3)
Pochwała umysłu przebudzenia (t4)
Pochawała Bodhiczitty (t5)
An Explanation of Benefits of Bodhichitta (t6)
Praising the Thought of Enligtenment Bodhicittanusamsa (t7)
===================================================================
(t6)
I pay homage to all the buddhas and bodhisattvas.
I prostrate to the perfect Buddha,
Supreme among speakers (these who expound)
The one who taught that interdependent origination
Is unceasing and unborn,
Is neither of one meaning nor of different meanings,
Is neither coming nor going,
Is beyond fabrication and is peace.
To the buddhas and bodhisattvas,
These who dispel harm
from all sentient beings without exceptions,
And bring multitudes of happiness,
And to their dharmic activity –
I respetfully prostrate.
1a (t1)
Respectfully I prostrate myself to the Sugatas
Who are endowed with the Dharmakaya
As well as to their Noble Children
And to all who are worthy of veneration.
1b
Here I shall explain how to engage in the vows of the Buddhas’ Children,
The meaning of which I have condensed in accordance with the scritures.
1a (t2)
Pełen szacunku skłaniam się przed
Posiadającymi Dharmakaję Sugatami,
A także przed ich Szlachetnymi Synami
i przed wszystkimi, którzy są godni czci.
1a (t9)
The actual text begins with Shantideva’s homage, or prostration, to the buddhas (literary to the sugatas: these who have gone to bliss), their noble sons and daughters and all other venerable objects of worship. This prostration is, in fact, Shantideva’s way of paying respect to the thtee precious and sublime jewels of buddhist refuge: the buddha, dharma and sangha. A moir detailed explanation of these jewels will be given later in this commentary. For now it is sufficient to state that the buddha is a fully awakened being, the dharma is the spiritual teachings such a being gives others to lead them from suffering and dissatisfacion to temporary and ulitmate happinnes, while the sangha is the community of those following these englightening teachings.
1 (t10)
I prostrate to the enlightened Buddhas endoved with the Truth Body,
And to Boddhisattvas and all other objects of prostration.
I will explain briefly, in accordance with the Scriptures,
How to engage in the condensed practices of the Bidhisattva.
1b
Wyjaśnię tutaj jak przyjmować ślubowania Buddów,
Których znaczenie streściłem zgodnie z pismami.
1 (t3)
Om pokłon Buddzie
Z szacunkiem kłaniam się Sugatom, którzy mają Dharmakaję, oraz ich Dzieciom, i wszystkim godnym szacunku. Zwięźle przedstawię zgodnie z pismami wskazówki co do dyscypliny Dzieci Sugatów.
1 (t4)
Tym, którzy odeszli w błogość, ucieleśnieniom Dharmy,
Ich potomkom oraz wszystkim czci godnym
Składam pokłon i wedle pisma zwięźle teraz przedstawię
Praktykę dyscypliny synów Buddy.
1 (t5)
Pełen szacunku składam pokłon
Przed Sugatami nierozdzielnymi z Dharmakają,
Przed ich Szlachetnymi Synami
Oraz przed wszystkimi godnymi czci.
Krótko wyjaśniam [tu]
Jak wypełniać ślubowania Synów Sugatów
Zgodnie ze Słowem Buddy.
1 (t7)
Om. Salutation to the Buddha
Bowing respectfull to the Buddhas, their sons, the corpus of their Law, and to all who are praiseworthy, I will realte briefly, according to the Scriptures, the way that the offspring of ther Buddhas enter religious life.
1 (t11)
Being mindful of all that is holy I shall outline to those who are interested how to go about becoming enlightened.
============================================================
2 (t1)
There is nothing here that has not been explained before
And I have no skill in art of rhetoric;
Therefore, lacking any intention to benefit others,
I write this in order to acquaint it to my mind.
2 (t1)
Nie ma tu niczego, czego już wcześniej by nie wyjaśniono,
A ja sam nie mam żadnej wprawy w sztuce retorycznej.
Nie aspiruję więc do tego, by przynosić innym pożytek;
Pisze po to, by zapoznać z tym własny umysł.
2 (t3)
Nie ma to nic, czego by już nie powiedziano. Ja zaś nie posiadam umiejętności komponowania tekstów. Dlatego nie sądzę, by przydało się to innym. Ułożyłem więc te strofy jedynie po to, by pouczyć samego siebie.
2 (t4)
Nie powiem tutaj nic, czego by wcześniej nie znano
I w sztuce kompozycji nie mam żadnej wprawy,
Nie sądzę więc, że innym korzyść to przyniesie,
A czynię to, by aromatem swój umysł nasycić.
2 (t5)
Nie jestem mistrzem słowa,
I wszystko, co powiem, jest już znane.
Dlatego, nie myśląc o korzyści dla innych,
Piszę to, aby lepiej zrozumieć.
2 (t7)
There is nothing really original here.
2 (t8)
Komentarz Sangharakshita: There is no value attached to originality. In modern times, in the West, we seem to have made rather fetish of originality. Be original at all cost! But Santidewa is almost boasting, there is nothing original here. Its just what the Buddha taught, at best I can put it across.
2 (t10)
There is nothing written here that not been explained before,
And I have no special skills in composition.
My reason for writing this is to benefit others
And to keep my mind acquainted.
2 (t11)
Nothing in this book is new. It has all been said before. Nor do I consider myself to be an expert writer, so my work is unlikely to have much influence on others. I write simply to help me in my journey towards enlightenment.
==================================================================
3 (t1)
For due to acquainstance with what is wholesome,
The force of my faith may for a short while incraese bacause of these (words),
If, however, these (words) are seen by others
Equal in fortune to myself, it may be meaningful (for them).
3 (t2)
Być może, dzięki zapoznaniu się z tym co zdrowe,
Siła mojej ufności wzrośnie na krótko pod wpływem tych (słów).
Jeśli natomiast (słowa) te dotrą do innych, podobnych do mnie
Szczęśliwców – mogą się okazać (dla nich) pełne znaczenia.
3 (t3)
Dzięki temu rośnie moja wiara w sens rozwijania szlachetności. Co więcej, jeśli ktoś o podobnych skłonnościach co ja, przemyśli to, praca ta może mieć jakieś znaczenie.
3 (t4)
W ten sposób wzmocni się we mnie strumień łaskawości,
Tak bym mógł skupić się na wyświadczaniu dobra,
Ktoś inny zaś, obdarzony taką jak ja naturą,
Być może to dostrzeże i też zrobi z tego użytek.
3 (t5)
Tak bowiem wzmocni się we mnie
Dążenie, by czynić dobro.
Może inni szczęśliwcy, mnie podobni,
Ujrzą te [wiersze] i [również im] przyniosą one pożytek.
3 (t10)
Thus, the strenght of my faith and my viruous realisations
Might for a while be increased by this,
And perhaps others who are as fortunate as I
Might also find this meaningful to behold.
3 (t11)
This work is therefore an act of faith made in order to cultivate virtue. It may also serve as a helpful guide to others who are in the same position as me.
===========================================================
4 (t1)
Leisure and endowment are very hard to find;
And, since they accomplish what is meaningful for man,
If I do not take advantage of them now,
How will such perfect opportunity come about again?
4 (t2)
Niezwykle trudno znaleźć wolny czas i sprzyjające warunki;
A skoro prowadza one do osiągnięcia tego, co ma dla człowieka
Tak wielkie znaczenie – to jeśli nie wykorzystam ich teraz,
Czyż w przyszłości powtórnie uzyskam tak znakomitą okazję?
4 (t3)
Te wolności i możliwości, tak trudne do uzyskania, udało się osiągnąć, a sprowadzają one na świat powodzenie. Jeśli nie wykorzysta się tej dogodnej sposobności, czyż pojawi się ona ponownie?
4 (t4)
Jakże trudno znaleźć tę chwilę spełnienia,
Która pozwala człowiekowi cel dosięgnąć.
Jeśli umknie mi teraz owo dobrodziejstwo,
Kiedy znów nadarzy się taka okazja?
4 (t5)
Niewiarygodnie trudno uzyskać drogocenne odrodzenie
Warunek osiągnięcia najwyższego celu.
Jeśli teraz nie wykorzystam tej sposobności,
Kiedy ponownie się wydarzy?
1 (t6)
It is extremely difficult to obtain this free and well-favored (birth).
At this time, we are able to accomplish the goal of human beings.
If we do not make our lives beneficial,
How will we later obtain such an excellent opportunity?
4 (t10)
This precoius human life, so hard to find,
Offers the ultimate goal for living beings.
If we do not strive to accomplish this goal now,
How will such a precious opportunity arise again?
4 (t11)
I am grateful for the opportunity to write this when so many people must work hard all day just to live. If one has such an opportunity, it is important to use it for the benefit of as many people as possible, since who knows when another oppor- tunity will arise?
============================================================
5 (t1)
Just a flash of lightning on a dark, cloudy night
For an instant brightly illuminates all,
Likewise in this world, through the might of Buddha,
A wholesome thought rarely and briefly appears.
5 (t2)
Podobnie jak błyskawica w ciemnej, mglistej nocy
Tylko na krótką chwilę rozjaśnia całe otoczenie,
Tak samo w tym świecie, za sprawą mocy Buddy,
Bardzo rzadko i na krótko pojawia się zdrowa myśl.
5 (t3)
Tak, jak ciemność pochmurnej nocy przez moment rozświetla błyskawica, tak i moc Buddy chwilowo sprawie, że ludzkie umysły kierują się ku dobru.
5 (t4)
Jak błyskawica, która przez moment
Rozjaśnia noc mglistą i od chmur czarną,
Autorytet Buddy czasami i tylko przez chwilę
Kieruje myśl ludzką ku czynieniu dobra.
5 (t5)
Jak mgnienie błyskawicy rozświetlające
Nieprzenikniony mrok pochmurnej nocy,
Tak samo dobra myśl, mocą Buddy,
Tylko przez chwilę pojawia się na świecie.
2 (t6)
Just as a flash of lightining from the dense clouds of dark night,
In a instant briliantly illuminates and reveals,
So too, in one chace out of one hundred,
The power of the Budda
Give rise to a moment of meritorious intelligence
In worldly beings.
5 (t10)
Just as on a dark and cloudy night
A flask of lightining for a moment illuminates all,
So for the worldy, throoug the power of Buddha’s blessing,
A virtuous intention occasionally and briefly occurs.
5 (t11)
In the same way that flashes of lightning in the night sky illuminates the clouds, through divine providence, so too are peoples’ minds momentarily illuminated by glimpses of the divine. After that, they are naturally drawn towards a fuller expe- rience of the divine.
==========================================================
6 (t1)
Hence virue is perpetually feeble,
The great strenght of immortality being extremely intense,
And except for a Fully Awekening Mind
By what other virtue will it be overcome?
6 (t2)
Jeśli szlachetność nieustannie słabnie,
A moc zła jest wielka i wyjątkowo potężna,
Cóż poza W Pełni Przebudzonym Umysłem
Jest w stanie tę siłę pokonać?
6 (t3)
Tak więc to, co szlachetne, nieustannie słabnie, zaś moc podłości jest wielka i naprawdę zatrważająca. Gdyby nie istniała Moc Doskonałego Przebudzenia, jakaż inna szlachetna siła mogłaby ją zwyciężyć.
6 (t4)
Toteż światło prawości nieustannie słabnie,
Za to siła zła wciąż na potęgę rośnie.
Czyż prócz w pełni przebudzonego umysłu
Jakaś inna cnota zdoła ją okiełznać?
6 (t5)
Oto dlaczego dobro jest tak wątłe,
A siła zła – wielka i przerażająca.
Jakaż więc cnota, poza doskonałą Bodhiczittą,
Zdolna jest je przezwyciężyć?
3 (t6)
In this way, virtue is perpeually week,
And powierful harmful actions are utterly overwhelming.
If not perfect bodhichitta,
Wjat other virtue will briliantly subdue this situation?
6 (t10)
Thus, while our virues are mostly weak,
Our non-virtues are extremely strong and fearsome,
Other that bodhichitta – a compassionate mind wishing for enlightenment –
What virtue can oevercome the heaviest evils?
6 (t11)
In the same way that flashes of lightning in the night sky illuminates the clouds, through divine providence, so too are peoples’ minds momentarily illuminated by glimpses of the divine. After that, they are naturally drawn towards a fuller expe- rience of the divine.
=========================================================
7 (t1)
All the Buddhas who have contemplated for many aeons
Have seen it to be beneficial;
For by it the limiless masses of beings
Wii quickly attain the supreme state of bliss.
7 (t2)
Wszyscy Buddowie, którzy kontemplowali przez eony,
Docenili wielki pożytek płynący z umysłu;
Ponieważ właśnie dzięki niemu nieskończone rzesze istot
Szybko osiągną stan najwyższej błogości.
7 (t3)
Pan Szlachetnych, który kontemplował przez wiele eonów, ujrzał w niej samej błogosławieństwo, które pozwala łatwo pomnożyć radość i uratować nieprzebrane rzesze istot.
7 (t4)
Rozmyślając przez wiele eonów,
Najwięksi z mędrców ujrzeli owo dobro.
To dzięki niemu nieprzebrane tłumy
Mogą pogodnie jaśnieć pełnią szczęścia.
7 (t5)
Najmądrzejsi z mądrych, pogrążeni w kontemplacji wiele kalp,
Ujrzeli, że tylko [Bodhiczitta]
Może pomnożyć radość
I doprowadzić do wyzwolenia niezliczone rzesze istot.
4 (t6)
The Lord of Sages fully contemplated over many kalpas,
And saw bodhichitta to be beneficial.
Through bodhichitta, immeasurable hosts of beings
Easily obtain supreme bliss.
7 (t10)
The Able Ones, the Buddhas, who have considered this for many aeons,
Have all seen bodhichitta to be the most beneficial
Because, through it, contless masses of living beings
Cab easily attain supreme bliss odf enlightennment.
7 (t11)
The Holy Ones have been meditating for eons on the nature of enlightenment. They know that this momentary flash of insight that leads a person to want to move towards the divine is a blessing that brings happiness into people’s lives and can help them towards enlightenment.
==================================================================
8 (t1)
These who wish to destroy the many sorrows of (their) conditioned existence,
Those who wisk (all beings) to experience a multitude of joys,
And those who wish to experience much happines,
Should never forsake the Awekening Mind.
8 (t2)
Ci, którzy pragną usunąć smutki uwarunkowanej egzystencji,
Ci którzy życzą (wszystkim istotom) niezliczonych radości
I ci, którzy chcą doświadczyć wiele szczęścia,
Nie powinni nigdy porzucać Przebudzonego Umysłu.
8 (t3)
Ci, którzy pragną przezwyciężyć liczne nieszczęścia światowej egzystencji, którzy chcą rozproszyć trudności czujących istot, którzy pragną doświadczyć miliardów radości, nie powinni nigdy porzucać Mocy Przebudzenia.
8 (t4)
A więc tym, którzy pragną pokonać setki udręk bytu,
Którzy chcą ulżyć niedoli i cierpieniom istot,
Tym, którzy łakną takich miriadów szczęścia,
Nie wolno nigdy porzucić umysłu Przebudzenia – bodhiczitty.
8 (t5)
O wy, pragnący uwolnić się od wszelkich cierpień sansary,
Przeciąć pasmo nieszczęść żyjących
I doświadczyć miriad rozkoszy,
Nie odwracajcie się od Bodhiczitty!
5 (t6)
Those who desire to eradicate all the hundreds
Of fears and sufferings,
Those who desire to remove the unhappiness of senteins beings,
And also those who desire to enyoy the many hundreds
Of types of happiness
Should never relinquish bodhichitta.
8 (t10)
Those who wish to destroy their own suffering,
Those who wish to dispel the suffering of others,
And those who wish to experience much happiness
Should never forsake the practice of bodhichitta.
8 (t11)
The spirit of awakening should never be forsaken by anyone wishing to tran- scend the difficulties of their daily life, or to help as many people in the world as possible to do the same.
================================================================
9 (t1)
The moment an Awakening Mind arises
In those fettered and wea in the jail odf cyclic existence,
They will be named a „Son of the Sugatas”
And will be revered by both men and gods of the world.
9 (t2)
Z chwilą, gdy Przebudzony Umysł powstanie w tych,
Których pęta i osłabia więzienie cyklicznej egzystencji,
Zostaną nazwani „Synami Sugatów”
I będą czczeni zarówno przez ludzi jaki i bogów.
9 (t3)
Gdy rodzi się Moc przebudzenia, w jednej chwili nieszczęśnik związany więzieniem cyklicznej egzystencji otrzymuje imię Dziecka Sugatów i staje się godzien szacunku w światach bogów i ludzi.
9 (t4)
Nędznik zakuty w okowy egzystencji,
Gdy tylko zrodzi się w nim bodhiczitta,
Otrzyma miano potomka Buddów spowitych w błogość,
Będzie opiewany w boskim oraz ludzkim świecie.
9 (t5)
Kiedy Bodhiczitta budzi się
W spętanych i słabych [istotach, udręczonych] więzieniem życia,
Obwołują ich „Synami Sugatów”.
Szacunkiem obdarzają ich bogowie i ludzie.
6 (t6)
If those misfortunate ones bound in the prison of samsara,
Give rise to bodhichitta of the sugatas,
And they will become an object of homage
Of the worldly gods and humans.
9 (t10)
The moemnet bodhichitta is generated
Even in pitful beings bound within the prison of samsara,
They become Bodhisattvas – a „Son or Daughter of Buddga” –
And are worthy of veneration by humans and worldly gods.
9 (t11)
When the spirit of awakening arises in a person they become worthy of being called a child of the Holy Ones, even though they have been wretchedly bound in the cycle of suffering.
==========================================================
10 (t1)
It is like supreme gold-making elixir,
For it transforms the unclean body we have taken
Into the princeless jewel of a Budda-Form
Therefore firmly seize this Awekening Mind.
10 (t2)
Przebudzony Umysł jest niczym doskonały złotodajny eliksir,
Przemienia bowiem nieczyste ciało, jakie przybraliśmy,
W bezcenny klejnot Formy Buddy,
Dlatego też pewnie schwytaj ten Umysł.
10 (t3)
Z tej nieczystej formy przekształca się w bezcenny wizerunek klejnotu Dżiny. Należy więc mocno trzymać eliksir z żywego srebra zwany Mocą Przebudzenia, który trzeba całkowicie przekształcić.
10 (t4)
Ona jak eliksir alchemików, pojmawszy tę nieczystą postać,
Przeistacza ją w ciała Zwycięzcy klejnot bezcenny.
Oto, co znaczy umysł Przebudzenia,
Trzymajcie się go tak mocno, jak tylko potraficie!
10 (t5)
Bodhiczitta podobna jest do cudownego eliksiru alchemików,
Gdy przeobraża nasze nieczyste ciało
W bezcenną perłę – Ciało Zwycięzcy.
Zatem trwajcie przy Bodhiczitcie.
7 (t6)
It is like a supreme elixir that turns (the ordinary) into gold.
It transforms our unclean body
Into the priceless, precious form of the victorious one.
Therefore, that which is called bodhichitta, should be held firmly.
10 (t10)
Just like the supreme elixir that transmutes into gold.
Bidhichitta can transform this impure body we have taken
Into the priceless jewel of a Buddha’s form
Therefore, firmly maintain bodhichitta.
10 (t11)
So it is that an impure person, bound in sorrows and misery, can be transmuted into an enlightened person by the spirit of awakening. But to do so, they must at- tend closely to the quicksilver flash of the spirit of awakening, that brief flash of lightning that dispels the darkness.
==================================================================
11 (t1)
Since the limitless mind of the Sole Guide of the World
Has upon thorough investigation seen it preciousness,
All being wishing to the free from worldly abodes
Should firmly take hold of this precious Awakening Mind.
11 (t2)
Ponieważ nieograniczony umysł Jedynego przewodnika Świata
Dzięki wnikliwemu badaniu dostrzegł jego niezwykłą wartość,
Wszystkie istoty, pragnące wyzwolić się ze światowych związań,
Powinny pewnie uchwycić ten cenny Przebudzony Umysł.
11 (t3)
Jedyni przywódcy tego świata, którzy mają niezmącone umysły, dobrze poznali jego wielką wartość. Ty, który skłaniasz się do ucieczki ze stanów światowej egzystencji, powinieneś mocno się trzymać klejnotu Mocy Przebudzenia.
11 (t4)
Niezgłębione myśli tych, którzy prowadzą karawanę świata,
Przebadały go na wskroś i wielką wartość nadały.
Wy, którzy tułacie się od żywota do żywota,
Z całej siły ściskajcie klejnot bodhiczitty!
11 (t5)
Wskazujący Drogę Światu o niegraniczonych umysłach,
Dostrzegli jej bezmierną wartość.
Toteż Wy, pragnący wybawienia od światowych spraw,
Powinniście jak najmocniej trzymać się Bodhiczitty.
8 (t6)
Through immeasurable intellect,
Those who are the only guides of beings
Having excellently and fully examined bodhichitta
Saw it to be precious.
Therefore, these who desire to be free from the realms of beings,
Should hold precious bodhichitta excellently and firmly.
11 (t10)
Since the limitless wisdom of Buddha’s, the Sole Navigator of living beings,
Upon thorough investigation has seen its preciousness,
Those who wish to be free from samsara’s suffering
Should firmly maintain this preciouse mind of bodhichitta.
11 (t11)
The Holy Ones who have walked the path of enlightenment before me recognize the value of the spirit of awakening in achieving enlightenment. They strongly recommend that aspirants hold tightly onto the spirit of awakening as the best way forward.
============================================================
12 (t1)
All others virtues are like the plantain trees;
For after bearing fruit they simply perish.
But the perennial tree of Awakening Mind
Unceasingly bears fruit and thereby flourishes without end.
12 (t2)
Wszystkie inne zalety przypominają drzewo bananowca –
Po wydaniu owocu po prostu giną.
Jednak odwieczne drzewo Przebudzonego Umysłu
Nieprzerwanie rodzi owoce i przez to rozkwita bez końca.
12 (t3)
Drzewo bananowca zaczyna gnić, gdy traci owoce, i tak samo słabnie każda inna zasługa. Lecz gdy drzewo Mocy Przebudzenia rodzi owoce raz po raz, nie gnije, lecz wciąż rozkwita.
12 (t4)
Bowiem każda inna cnota jest jak bananowiec,
Bowiem każda inna cnota jest jak bananowiec,
Który marnieje po wydaniu owoców,
Który marnieje po wydaniu owoców,
Za to drzewo bodhiczitty owocuje wciąż na nowo
I nigdy nie więdnie, lecz obradza wiecznie.
12 (t5)
Wszystkie inne cnoty przypominają bananowiec,
Giną bowiem po wydaniu swych płodów.
Ale wieczne drzewo Bodhiczitty owocuje nieprzerwanie,
Daje wsparcie i rozkwita.
9 (t6)
All other virtue is like a banana tree –
Once this tree bears its fruit, it is depleted.
Bodhichitta is like a tree that bears fruit at all times,
Inexhaustibly increasing its production.
12 (t10)
Whereas all other virtues are like plantain trees,
In that they are exhausted once they bear friut,
The enduring celestial tree of bodhichitta
Is not exhausted but increases by bearing fruit.
12 (t11)
Notice how an ordinary banana tree begins to die after it has finished bearing fruit. It is the same with the various virtues of earthly life. They go into decline and gradually turn into their own opposite. But the tree of the spirit of awakening is be- yond this earthly cycle. It bears perpetual fruit that never decays.
=================================================
13 (t1)
Like entrusting myself to a brave man when greatly afraid
By entrusting myself to this (Awakening Mind) I shall be swiftly liberated
Even if I Have commited extremely unbearrable wrongs.
Why then do the conscientious not devote themselves to this?
13 (t2)
Tak jak w chwili silnego strachu powierzam się odważnemu
człowiekowi, tak też powierzywszy się tej (Bodhiczitcie),
Zostanę szybko wyzwolony, nawet jeśli popełniłem wiele zła.
Dlaczegóż więc ludzie sumienni mu się nie powierzają?
13 (t3)
Dzięki jego ochronie, jak za sprawą protekcji wpływowej osoby, nawet jeśli ktoś popełnił ogromne niegodziwości, natychmiast pokonuje wielką trwogę. Dlaczego istoty pełne ignorancji nie szukają pod nim schronienia?
13 (t4)
Dzięki niej, niczym pod osłoną mocarza,
Nawet okrutnicy w okamgnieniu pokonują straszne lęki.
Czemu więc ogarnięte niewiedzą istoty
Wciąż nie chcą powierzyć się jej opiece?
13 (t5)
Nawet ten, kto popełnił najgorsze zbrodnie,
Szybko uwolni się od leku, opierając się na Bodhiczitcie,
Będzie jak pod ochroną silnego człowieka.
Dlaczego nierozumni rezygnują z takiego oparcia?
10 (t6)
Just as one a liberated from great fear by relying on the brave,
Likewise, even if you perform extremely intolerable,
Unwholesome deeds,
By relying on bodhichotta, you will be intantly liberated.
Those of you who are heedful, why not rely on it?
13 (t10)
Just as when those who are greatly afraid rely upon a courageus one,
Whoever relies upon bodhichitta will immediately be freed from danger
Even if they have committed unbearable evils;
So why do the conscientious not rely upon it?
13 (t11)
When the spirit of awakening is embraced, it protects me from the various mis- fortunes of earthly life. It calms my fears and gives me confidence. It is puzzling why more people do not seek refuge from the ills of the world in the spirit of awak- ening. In their proud ignorance, they overlook or dismiss it.
==========================================================
14 (t1)
Just like the fire at the end of an age,
It instantly consumes all great evil.
Its unfathomable advantages were taught
To the disciple Sudhana by the wise Lord Maitreya.
14 (t2)
Podobnie jak czyni to ogień przy końcu epoki,
Tak też umysł ten w mgnieniu oka trawi całe nieprzebrane zło.
Jego niezgłębione zalety przekazał
Uczniowi Sudhanie mędrzec, Pan Maitreja.
14 (t3)
Pożoga w czasie zniszczenia wszechświata pochłania w jednej chwili całą podłość. Mądry Pan Maitreja nauczał o jej niezliczonych pożytkach Sudhanę.
14 (t3)
Jak ogień obwieszcza koniec świata
Ona w jednej chwili obraca w popiół niegodziwe czyny.
„Jej przymiotów w żaden sposób nie można policzyć” –
Tak nauczał Sudhanę mądry suweren Maitreja.
14 (t4)
Jak ogień w końcu kali-jugi,
(Bodhiczitta) w okamgnieniu obraca w popiół ogrom zła.
Mądry Pan Maitreja wyjaśnił uczniowi Sudhanie
Jej niezmierzone dobrodziejstwa.
11 (t5)
Just like the fire at the end of the kalpa (consumes all),
So bodhichitta decisively consumes in a single instant
Greatly unwholesome deeds.
The beneficial qualities of bodhichitta are inmeasurable –
So taught wise Maitreyanatha to Sudhana.
14 (t10)
Just like the fire at the end of the aeon,
In an instant it completely consumes all great evil.
Its countless benefits were explained by the wise Protector Maitreya
To Bodhisattwa Sudhana.
14 (t11)
The spirit of awakening has a powerfully transformative effect on the extremes of earthly existence, moderating them into an ideal state. The Buddha has told us this.
====================================================
15 (t1)
In brief, the Awakening Mind
Should be understood to be of two types:
The mind that aspires to awaken
And the mind that ventures to do so.
15 (t2)
Pokrótce mówiąc, należy zrozumieć, że
Istnieją dwa rodzaje przebudzonego umysłu:
Umysł, który pragnie osiągnąć przebudzenie
Oraz umysł, który odważa się to realizować.
15 (t3)
W skrócie, Moc przebudzenia jest dwojaka: moc aspiracji do Przebudzenia oraz moc wędrówki ku Przebudzeniu.
15 (t4)
Mówiąc zwięźle, umysł Przebudzenia
Znany jest pod dwoma postaciami:
Umysł, który do Przebudzenia aspiruje
Oraz ten, który już do przebudzenia zmierza.
15 (t5)
W zasadzie trzeba wiedzieć
O dwóch Bodhiczittach:
Bodhiczitcie natchnienia
I Bodhiczitcie działania.
12 (t6)
In brief, bodhichitta
Is understood to by only of two types:
The mind that aspires to enlightenment,
And the mind thet engages in activities for enlightenment.
15 (t10)
In brief, you should know
That bodhichotta has two types:
The mind that observes enlightenment and aspires,
And the mind that observes enlightenment and engages.
15 (t11)
The spirit of awakening is expressed in these two ways; the spirit of aspiring to awaken, and the spirit of venturing towards awakening.
====================================================
16 (t1)
As is understood by the distinction
Between aspiring to go and (actually) going.
So the wise understand in turn
The distinction between these two.
16 (t2)
Różnicę między tymi dwoma rodzajami Przebudzonego Umysłu
Mędrcy rozumieją tak jak róznicę pomiędzy tym,
Kto wybiera się w drogę, a tym, kto już nią podąża.
16 (t3)
Wiadomo, że ktoś, kto chce wyruszyć w podróż,
Różni się od tego, kto jest już w drodze.
Właśnie taką różnicę między tymi dwoma
Powinni rozumieć mędrcy i uczeni.
16 (t4)
Tak, jak widać rozbieżność między osobą, która marzy o podróżach, a podróżnikiem, tak uczeni dostrzegają analogiczną różnicę między tymi dwoma.
16 (t5)
Tak, jak rozumiemy różnicę
Między zamiarem wyruszenia w podróż,
A samą podróżą
Tak mądry rozróżnia te dwie (Bodhiczitty).
13 (t6)
Just like knowing the distinctions
Between desiring to go and going.
So, the learned should know the distinctions
Between these two successive stages.
16 (t10)
Just as the distinction between wishing to go
And actally going is understood,
So, respectively, the wise should understand
The difference between these two bodhichittas.
16 (t11)
For example, there are those who would like to travel, and those who actually do travel. In the same way that I can learn to recognize the difference between these two, I must also be able to discern the subtle difference in the spirit of awakening within myself.
=========================================================
17 (t1)
Although great fruits occur in cyclic existence
From the mind that aspires to awaken,
An uninterrupted flow of merit does not ensue
As it does with the venturing mind.
17 (t2)
Chociaż umysł, który pragnie osiągnąć przebudzony stan,
Rodzi w cyklicznej egzystencji wielkie owoce,
Nie zapewnia jednak nieprzerwanego strumienia zasługi.
Tak jak dzieje się to w wypadku umysłu, który już realizuje ten stan.
17 (t3)
Chociaż rezultat mocy aspiracji do Przebudzenia jest wielki w cyklu egzystencji, nadal nie dorównuje zasłudze płynącej z mocy wędrówki.
17 (t4)
Choć umysł aspirujący do Przebudzenia
Wydaje w kołowrocie wcieleń wielkie owoce,
Nie płynie z niego ciąg zasług nieprzerwany
Cechujący umysł, który zmierza do celu.
17 (t5)
Choć wielkie są samsaryczne owoce
Bodhiczitty natchnienia,
Nie mogą się one równać z nieprzerwanym potokiem zasług,
Wypływającym z Bodhiczitty działania.
14 (t6)
The mind of aspirations bodhichitta
Gives rise to great and vast results for being
Wandering in samsara
But such results are unlike
The continuous merit arising from engagement bodhichitta.
17 (t10)
From the mind aspires to enlightenment,
Great effects arise while in samsara;
But an unintereupted arise while in samsara;
But an uninterrupted flow of good fortune does not ensue
As it does from the engaging mind.
17 (t11)
The spirit of aspiring to awaken brings many benefits to my earthly life; however these are out-weighed by the far greater benefits that derive from the spirit of venturing to awaken.
======================================================
18 (t1)
And for him who has perfectly seized this mind
With the thought never to turn away
From totally liberating
The infinite forms of life.
18 (t2)
U tego, kto doskonale uchwycił Przebudzony Umysł,
Z myślą, by nigdy nie porzucić drogi wiodącej
Do pełnego wyzwolenia niezliczonych form życia
18 (t3)
Od momentu, kiedy ktoś przyswoi tę Moc z nieodwracalnym nastawieniem na wyzwolenia niezliczonych czujących istot
18 (t4)
Bo przecież wystarczy, by właśnie taki umysł
Z silną wolą i postanowieniem nieugiętym
Poświęcił się wyzwoleniu niezliczonych istot,
A wtedy, począwszy od tego momentu
18 (t5)
Jeśli Bodhisattwa utwierdził się w Bodhiczitcie
I nie zamierza od niej odstąpić
Dopóki niezliczone istoty bezkresnych światów
Nie osiągną pełnego wyzwolenia,
15 (t6)
Whenever one engages in bodhichitta
In order to fully liberate limitless realms of senteins beings
One adopts a genuine mind of engagement
Having an irreversible resolve.
18 (t10)
For whoever takes up the engaging mind of bodhichitta
With the intension never to turn back
From completely liberating
The infinite living beings throughout all realms,
18 (t11)
This greater and continuous stream of benefits begins to flow from the time I embrace the spirit of venturing to awaken with a whole-hearted and irreversible commitment to help with the liberation of all sentient creatures.
====================================================
19 (t1)
From that time hence,
Even while asleep or unconcerned
A force of merit equal to the sky
Will perpetually ensue.
19 (t2)
Zasługa o sile równej niebu będzie odtąd wypływać
Niekończącym się strumieniem nawet podczas jego snu,
Jak i wtedy, gdy niczym nie będzie się zajmować.
19 (t3)
Od tej chwili nieprzerwany strumień zasługi, równy przestworzom, powstaje nieustannie, nawet gdy osoba ta śpi lub jest rozproszona.
19 (t4)
Natychmiast i to choćby we śnie
Lub nawet w licznych nieuwagi chwilach,
Zaczynają bić aż po firmament
Nieskończone strumienie i potoki zasługi.
19 (t5)
To od tej chwili
Nawet wówczas, gdy śpi lub ma rozproszony umysł,
Nie ominie go nieprzerwany strumień zasługi,
Równy przestrzeni nieba.
16 (t6)
At that time of engagement,
Even when sleeping or inattentive,
The power of merit is continuous and manifold,
And arises equal in extent to the sky.
19 (t10)
From that time forth, for him there will arise –
Even if he is asleep or apparently unconcerned –
Vast and powerful merit, equal to space,
That flows without interruption.
19 (t11)
From the moment of whole-hearted commitment onwards, I become part of a vast flowing river of divine energy that continues even when I am asleep or dis- tracted by worldly affairs.
==================================================
20 (t1)
For the sake of those inclined towards the lesser (vehicle),
This was logically asserted
By the Tathagata himself
In The Sutra Requested by Subahu.
20 (t2)
W „Sutrze wypowiedzianej na życzenie Subahu”
Sam Tathagata wypowiedział to w logiczny sposób
Dla pożytku tych, którzy skłaniają się ku mniejszemu pojazdowi.
20 (t3)
Sam Tathagata przekonująco przekazał to Subahuprccha, dla dobra istot skłaniających się ku Mniejszemu Pojazdowi.
20 (t4)
Tathaga – Ów, który przeniknął naturę rzeczy,
Odpowiadając w sutrze na pytanie Subahu,
Wykazał to dobitnie w trosce o istoty
Zwrócone ku mniej surowej ścieżce.
20 (t5)
Przez wzgląd na istoty, skłaniajace się ku Hinajanie,
Sam Tathagata
Przekonywująco przedstawił to
w Subahu sutrze.
20 (t6)
In the Sutra Requested by Subahu
The tathagata himself said that
Bodhichitta is reasonable
For the benefit sentient beings
Interested in the lower vehicles.
20 (t7)
==================================================
21 (t1)
If even the thought to relieve
Living creatures of merely a headache
Is a beneficial intention
Endowed with infinite goodness,
==================================================
22 (t1)
Then what need is there to mention
The wish to dispel their inconceivable misery,
Wishing every single one of them
To realize boundless good qualities?
==================================================
23 (t1)
Do even fathers and mothers
Have such a benevolent intention as this?
Do the gods and sages?
Does even Brahma have it?
==================================================
24 (t1)
If those beings have never before
Even dreamt of such an attitude
For their own sake,
How would it ever arise for the sake of others?
==================================================
25 (t1)
This intention to benefit all beings,
Which does not arise in others even for their own
Is an extraordinary jewel of the mind,
And its birth is an unprecedented wonder.
==================================================
26 (t1)
How can I fathom the depths
Of the goodness of this jewel of the mind,
The panacea that relieves the world of pain
And is the source of all its joy?
==================================================
27 (t1)
If merely a benevolent intention
Excels venerating the Buddhas,
Then what need to mention striving to make
All beings without exception happy?
==================================================
28 (t1)
Although wishing to be rid of misery,
They run towards misery itself.
Although wishing to have happiness,
Like an enemy they ignorantly destroy it.
==================================================
29 (t1)
For those who are deprived of happiness
And burdened with many sorrows
It satisfies them with all joys,
Dispels all suffering,
==================================================
30 (t1)
And clears away confusion.
Where is there a comparable virtue?
Where is there even such a friend?
Where is there merit similar to this?
==================================================
31 (t1)
If whoever repays a kind deed
Is worthy of some praise,
Then what need to mention the Bodhisattva
Who does good without its being asked of him?
==================================================
32 (t1)
The world honours as virtuous
A man who sometimes gives a little, plain food
Disrespectfully to a few beings,
That satisfies them for only half a day.
==================================================
33 (t1)
What need be said then of one
Who eternally bestows the peerless bliss of the Sugatas
Upon limitless numbers of beings,
Thereby fulfilling all their hopes?
==================================================
34 (t1)
The Buddha has said that whoever bears an evil thought
Against a benefactor such as that Bodhisattva
Will remain in hell for as many aeons
As there were evil thoughts.
==================================================
35 (t1)
But if a virtuous attitude should arise (in that regard).
Its fruits will multiply far more than that.
When Bodhisattvas greatly suffer they generate no negativity,
Instead their virtues naturally increase.
==================================================
36 (t1)
I bow down to the body of him
In whom the sacred precious mind is born.
I seek refuge in that source of joy Who brings to happiness even those who harm him.