BEZPOŚREDNIA PEWNOŚĆ WYZWALANIA MYŚLI
Bezpośrednia pewność wyzwalania myśli
XIV DALAJLAMA – komentarz do „Wyjątkowch nauk wspaniałego i mądrego króla” Patrula Rinpocze:
PATRUL: […] Jeśli na tym etapie nie żywimy pewności co do sposobu wyzwalania, a nasza medytacja polega wyłącznie na rozluźnianiu się w ciszy umysłu wolnego od poruszeń, nie uda nam się ominąć pułapki i rozwiniemy jedynie samadhi bogów. Taka medytacja nie pozwoli przezwyciężyć gniewu ani przywiązania, nie zatrzyma formowania nowych wzorców karmicznych ani nie da owoców głębokiego zaufania, które płynie z bezpośredniej pewności. Dlatego sposób wyzwalania ma pierwszorzędne znaczenie.
Co więcej, chwile, kiedy pali cię przywiązanie do przedmiotu pożądania lub gwałtowny gniew wobec czegoś niechcianego, gdy radują cię dobra materialne i sprzyjające okoliczności albo smucą niekorzystne warunki, jak choćby choroba – takie właśnie chwile co by się nie działo, są prawdziwą próbą siły twojej rigpy. Kluczowe jest więc rozpoznanie mądrości leżącej u podstaw wyzwolenia. Dlatego tekst mówi: „Kiedy to uczynisz – ani szczęście, ani smutek, przywiązanie czy niechęć […]”.
DALAJLAMA: Kiedy doświadczacie silnego przywiązania bądź niechęci albo odczuwacie wielką radość lub smutek, a mimo to jesteście w stanie utrzymać praktykę na odpowiednim poziomie, dzieje się tak, ponieważ otrzymaliście bezpośrednie wprowadzenie w rigpę. Tekst mówi bowiem, że jest to „test dla siły twojej rigpy, dlatego tak ważne jest rozpoznanie mądrości leżącej u podstaw wyzwolenia”. Sęk więc w tym, by nie stracić z oczu owej mądrości, która stanowi podstawę wyzwolenia, i owej samoobecnej rigpy, w którą was bezpośrednio wprowadzono.
PATRUL: Poza tym jeśli waszej praktyce brak kluczowej instrukcji wyzwalania w chwili powstawania, wszelkie subtelne myśli, które pojawią się niezauważone, przyczynią się do gromadzenia kolejnej samsarycznej karmy. Dlatego kluczowe jest, aby wraz z pojawiającymi się myślami – bez znaczenia, czy są subtelne, czy pospolite – utrzymywać jednoczesność wyłaniania się i wyzwalania, tak aby nie pozostawiały żadnych śladów: „Ani myśli ulotne […]”.Nie pozwól więc, kiedy pojawiają się myśli, by spętały cię w gęstej sieci subtelnego pomieszania. Zarazem jednak nie próbuj stosować ciasnej uważności wytwarzanej przez umysł. Zamiast tego po prostu nie odstępuj na krok autentycznej, naturalnie obecnej uważności, a rozpoznawszy prawdziwą naturę każdej pojawiającej się myśli, utrzymuj wyzwalanie w chwili powstawania, które niczym rysunek kreślony na powierzchni jeziora nie pozostawia po sobie jakichkolwiek śladów. Stąd: „W chwili rozpoznania nie zostawią śladów […]”.
Jeśli na tym etapie wyłaniające się myśli nie zostaną oczyszczone i nie rozpuszczą się w drodze samoistnego wyzwalania, zwykłe rozpoznanie myśli nie zdoła samo przez się rozkuć łańcucha karmy napędzającej pomieszanie. Dokładnie więc w chwili, gdy zaczynasz [to] rozpoznawać, dostrzegając prawdziwą naturę danej myśli w całej jej nagości, odnajdź mądrość, z którą zaznajomiłeś się wcześniej, a gdy ugruntujesz się w tym stanie, myśli zostaną oczyszczone i odchodząc, nie zostawią żadnych śladów. Ów proces rozpuszczania jest sednem. Stąd: „Rozpoznaj dharmakaję, w której się uwolnią […]”.
Niechaj za przykład posłuży nam pisanie na wodzie. Taki rysunek rozpuszcza się w chwili, kiedy jest kreślony, więc pisanie i zanikanie zachodzą jednocześnie. Podobnie wraz z pojawianiem się różnych myśli jednocześnie odbywa się ich wyzwalanie, dlatego mowa tu o nieprzerwanym strumieniu „samopowstawania i samowyzwalania”: „A podobnie jak we wzorach kreślonych na tafli jeziora […]”.
DALAJLAMA: Kiedy doświadczasz własnych myśli, jakbyś pisał po wodzie, nie oddzielasz się od doświadczenia rigpy będącej samą naturą myśli. Jeśli potrafisz pozostać w tym stanie, żadna z pojawiających się myśli nie zdoła się zadomowić i przeminie równie szybko, jak wzory na wodzie.
PATRUL: W ten oto sposób, nie powstrzymując żadnego ruchu, pozwalasz wyłonić się temu, co się akurat wyłania, i wszelkie pojawiające się myśli stają się ścieżką oczyszczającego powrotu do własnej natury. Oto esencja praktyki, której nie wolno ci tracić z oczu: „Wyłanianie i wyzwalanie będą naturalne i splecione stale […]”.
=====
Fragment książki XIV Dalajlamy „Dzogczen„, którą można kupić w naszej księgarni.
