Dzigar Kongtrul – naturalna inteligencja
„Wszystko może się pojawić w umyśle. To dobra albo niezbyt dobra nowina – w zależności o d tego, jak na to spojrzymy. Z jednej strony oznacza, że wszystko jest możliwe. Z drugiej jednak, jeśli nie rozumiemy umysłu i tego jak funkcjonuje, będziemy – jak to przedstawiają tradycyjne przykłady – podobni do człowieka bez kończyn, który próbuje dosiąść dzikiego i ślepego konia. Nie będziemy mogli poskromić umysłu, a więc nigdy nie będzie nam służył – nigdy nie dojedziemy na nim tam, gdzie chcemy.
Nauki buddyjskie dotyczą umysłu – tego, jak funkcjonuje i jak możemy go kształtować, żeby mieć z niego pożytek. Jeśli nie nauczymy się kształtować umysłu, będzie się kształtował sam. Zamiast rozwijać mądrość, będzie coraz uporczywiej funkcjonował wbrew naszej woli, intencjom, rozsądkowi. Słowem, będzie postępował, jak mu się żywnie podoba. Przecież wszyscy wiemy, jak bardzo cierpimy z powodu naszych nawyków: wciąż narażamy się na ból, bo w nieskończoność robimy to samo!
Aby ukształtować umysł i mieć z niego pożytek, musimy polegać na pewnym jego aspekcie, który nazwiemy naszą naturalna inteligencją. Czasem być może zastanawiamy się , gdzie szukać tej inteligencji – albo czy w ogóle ją mamy. Ale przecież nie ulega wątpliwości, że w zwykłym codziennym życiu nieustannie z niej korzystamy. Bez niej nie moglibyśmy podejmować podstawowych decyzji, odróżnić tego, co przynosi nam pożytek, od tego, co stanowi przeszkodę. Polegamy na tej inteligencji, gdy rano przetrząsamy szafę, żeby znaleźć odpowiednie ubranie. Polegamy na niej, gdy dokonujemy wyborów moralnych. Naturalna inteligencja waży argumenty za i przeciw, organizuje i analizuje dane. Potrafi dostrzec współzależność między różnymi elementami i ich wspólne funkcjonowanie. Poszukuje też szczęścia i sensu życia… mimo że czasem jedno i drugie się nam wymyka. Bez tego podstawowego narzędzia raczej nie udało by się nam niczego dokonać. Wszystkie myśli o oświeceniu byłyby marzeniem ściętej głowy.
Dharma Buddy w bardzo szczególny sposób robi użytek z mocy naszej naturalnej inteligencji. Gdy się stykamy z surowym, nieobrobionym, koncepcyjnym działaniem umysłu, nauki zachęcają nas, abyśmy wykorzystali naszą naturalną inteligencję i spojrzeli beznamiętnie na umysł i emocje, abyśmy przedarli się przez własny zamęt i niewiedzę; w ten sposób odkrywamy naszą wrodzoną mądrość i klarowność widzenia. Nauki buddyjskie potwierdzają ten naturalny dar i zarazem rzucają nam wyzwanie” „Przeanalizuj to! Przekonaj się, czy to prawda!”. W każdej chwili mamy do dyspozycji wszystko, czego potrzebujemy, aby ruszyć dalej”.
Dzigar Kongtrul – ŚWIATŁO NA WSKROŚ (strony 15-16, wydawnictwo INSTYTUT MARPY)
