Dalajlama – podstawowe zasady etyki

„Utraciwszy swój kraj w wieku lat szesnastu i zostawszy uchodźca w wieku lat dwudziestu czterech, doświadczyłem w życiu bardzo wielu trudności. Kiedy o nich myślę, dochodzę do wniosku, że wiele z nich było nie do pokonania. Nie tylko nie dało się ich uniknąć – nie miały też dobrych rozwiązań. Niemniej jednak, jeśli idzie o spokój umysłu i zdrowie fizyczne, mogę powiedzieć, że radziłem sobie całkiem nieźle. Dzięki temu, stawiając czoło przeciwnościom, mogłem czerpać z całego potencjału sił psychicznych, fizycznych i duchowych. Nie byłoby to możliwe, gdybym poddał się rozpaczy lub trwodze. Ucierpiałoby na tym moje zdrowie. I skrępowałbym sobie ręce.

Dziś jednak widzę, że nie tylko my, tybetańscy uchodźcy i inni wygnańcy, doświadczamy trudności. Wszędzie, w każdej społeczności, ludzie cierpią i zmagają się z przeciwnościami – nawet ci, którzy mogą cieszyć się wolnością i dostatkiem. Co więcej, wydaje mi się, że większość spadających na nas nieszczęść, powodujemy sami. A to znaczy, że moglibyśmy ich sobie oszczędzić. Widzę też, że osoby, które postępują etycznie, są szczęśliwsze i znajdują w życiu więcej sensu niż ci, którzy etykę mają za nic. Potwierdza to moje przekonanie, że przeobrażając swe myśli i emocje i zmieniając sposób postępowania, możemy nie tylko nauczyć się radzić sobie z cierpieniem, ale i w znacznej mierze mu zapobiegać.

W książce tej postaram się wyjaśnić, co uważam za pozytywne, etyczne postępowanie. Od razu przyznaję, że w przypadku etyki i moralności trudno o sensowne uogólnienia i absolutną precyzję. Rzadki, jeśli w ogóle, mamy do czynienia z sytuacjami czarno-białymi. Ten sam czyn będzie miał inny odcień, inną wartość moralną w różnych okolicznościach. Jednocześnie jednak musimy dojść do zgody w kwestii tego, co jest postępowaniem pozytywnym, a co negatywnym, co jest dobre, a co złe, co stosowne, a co niestosowne. W przeszłości szacunek dla religii sprawiał, że większość ludzi praktykowała etykę, praktykując tę lub inną religię. Ale już tak nie jest. Musimy znaleźć inny sposób na ustalenie podstawowych zasad etyki”.

Dalajlama – ETYKA NA NOWE TYSIĄCLECIE (strony 5-6, wydawnictwo POLITEJA)