Czagdud Tulku – Piekła
„Wiele osób, słysząc o istnieniu piekieł, nie kryje swego sceptycyzmu, a nawet wpada w złość. Nie wierzą oni w piekło; uważają, że takie opowieści mają jedynie budzić strach i są przez niektóre religie wykorzystywane, by kontrolować swych wyznawców. Tymczasem twierdzenie, że piekło nie istnieje, jest w pewnym sensie prawdziwe. Jeśli wykorzystamy całą światową technikę, by dotrzeć do środka ziemi, nie znajdziemy tam piekła. Mimo to właśnie teraz wiele istot cierpi w sferach piekielnych.
Buddyjskie piekło odzwierciedla iluzję umysłu, gniewne myśli i intencje oraz krzywdzące słowa i działania, jakie w ich efekcie powstały. Jeśli nad nimi nie zapanujemy, nie unikniemy doświadczania piekła. Niektórzy spośród praktykujących myślą: „Moja medytacja jest tak zaawansowana, że nie muszę już przejmować się karmą”. Jednak następstwa iluzji są nieuchronne i wcale nie trzeba jej wiele, by trafić do piekła.
Niektórzy doświadczają piekła jeszcze w ludzkim ciele. Wielu z nich zapełnia nasze szpitale. Innych dręczy przeświadczenie, że ktoś usiłuj ich rozszarpać, zabić. Jeszcze inni czują się żywcem pożerani bądź osaczani przez ogień. Możemy przebywać z takimi ludźmi w jednym pomieszczeniu i zupełnie nie zauważać ich cierpienia.
Ale możemy też stać obok wielkiego medytującego, który własnie przebywa w stanie szczęśliwości – w czystej krainie – i nadal niczego nie dostrzegać. W rzeczywistości niebo i piekło nie są tak bardzo od siebie oddalone. Trochę trudno to zrozumieć, ponieważ doświadczenie piekła różni się bardzo od doświadczenia nieba. Jeśli jednak zastanowimy się nad przykładem wody, zobaczymy, że ma to sens. Dla ludzi woda jest płynem niezbędnym do życia, dla ryb ich naturalnym środowiskiem, dla światowych bogów ambrozją, dla głodnych duchów – krwią lub ropą, dla istot piekielnych – rozżarzoną lawą. Tymczasem woda wciąż pozostaje tym samym. To raczej postrzeganie różnych istot i ich doznania są odmienna. Tak jak zmienia się nasze widzenie, gdy zakładamy okulary o różnych ogniskowych, tak też nasze doświadczenie rzeczywistości całkowicie zależy od naszej percepcji, którą determinuje poziom naszej iluzji”.
Czagdud Tulku – BRAMY BUDDYJSKIEJ PRAKTYKI (strony 97-99, wydawnictwo DAMARU)