Namkhai Norbu Rinpocze – prawdziwy sens dzogczen

„Człowiek żyje w swoim wymiarze, żyje różnorodnymi i wielorakimi, drugorzędnymi stanami. Z tego powodu powstają rozmaite praktyki. W ten sposób można więc praktykować, śpiewając lub recytując mantry, a także w inny sposób, zależnie od okoliczności. Dlatego nie należy przywiązywać się do zewnętrznych aspektów, sposobów praktyki, tracąc z oczu prawdziwy sens nauk. Dzogczen jest środkiem prowadzącym do odkrycia naszego stanu, dlatego nie powinniśmy o nim myśleć jako czymś tajemniczym, bardzo wzniosłym i dalekim od normalności. Podążanie śladem nauk oznacza ujawnienie naszego stanu; przede wszystkim jeśli chodzi o nauki dzogczen. Nie wystarczy przytakiwać, nie wystarczy też wyuczyć się recytacji albo śpiewania mantry: to nie jest dzogczen! Prawdziwy sens dzogczen zawiera się w naszym właściwym stanie, ale rozpoznanie go nie jest czymś, o czym decydujemy, nie jest aktem umysłu. To musi być coś konkretnego, ponieważ jeśli w konkretny sposób nie odkryjemy naszego stanu, każda rzecz, którą stworzymy, stanie się fałszywa. Nade wszystko więc powinno się odkryć egzystencję ciała, głosu i umysłu, to, jakie są ich ograniczenia i jaki jest ich stan”.

Namkhai Norbu