Tana – ostatni klasztor Jelpa Kagju
Jelpa Kagju to jedna z ośmiu mniejszych szkół kagju, założonych przez uczniów Gampopy. Tradycję Jelpa Kagju ustanowił Jelpa Jesze Tseg (1134-1194), uczeń Phakmo Drupy.
Jesze Tseg założył cztery główne klasztory w Kham (Jelpuk na wschodzie, Tana na północy, Dozong na południu i Gonmang na zachodzie) ale do naszych czasów przetrwał tylko jeden – Tana Senge Namdzong w Nangczen.
Jesze Tseg był głównym guru ludu Ling – spadkobierców króla Gesara, którzy z wdzięczności ofiarowali mu wszystkie skarby po słynnym królu (m.in. jego zbroję, miecz i łuk). Kosztowności i relikwie zostały zdeponowane w klasztorze i znajdowały się w nim, aż do rewolucji kulturalnej, podczas której większość została zniszczona i rozkradziona.
Klasztor znajduje się w rejonie zwanym Północne Końskie Ucho od nazwy skalistego szczytu, który przypomina ucho konia. Pełną nazwę klasztory można przetłumaczyć jako Pałac Klejnotów Najwyższego Pojazdu w Północnym Końskim Uchu.
Nieopodal klasztoru znajdują się stupy z prochami trzydziestu generałów króla Gesara. Według ekspertów z Chińskiej Akademii Nauk rzeczywiście mają one ponad 1000 lat.
Miejsce w którym znajduje się klasztor uważa się za centrum mowy Czakrasamwary (centrum umysłu znajduje się na górze Kailasz, a centrum ciała w Kentsiki – świętym miejscu w Indiach).
Stare, gliniane posążki z klasztoru Tana:
Gampopa 
I Karmapa 
Lama Jelpa Kagju 
Milarepa
Przed chińską inwazją głową Jelpa Kagju był Tana Tulku Rinpocze, który sprawował opiekę nad kilkoma ważnymi klasztorami (w tym Tana). Około 1959 roku klasztor Tana został zniszczony, a Rinpocze zbiegł do Indii, gdzie od indyjskiego rządu otrzymał kawałek ziemi na południu kraju, w rejonie miasta Kollegal. Powstał tam indyjski odpwoednik klasztoru Tana. Rinpocze był ważną osobą dla tamtejszej społeczności tybetańskiej, udzielał też nauk w Stanach i Niemczech. Zmarł w wieku 65 lat w szpitalu w New Delhi. Na swojego następce wyznaczył syna – Tana Dungseja Rinpocze.
Tana Dungsej Rinpocze urodził się w Indiach w 1976 roku i został rozpoznany przez XVI Karmapę, a Jego nauczycielami byli m.in. Dilgo Khjentse Rinpocze i Penor Rinpocze. Przekaz i inicjacje kagju otrzymał od czterech regentów Karmapy.
Tana Dungsej Rinpocze jest także głową nieprzerwanego duchowego rodu, zaczynającego się od Hungkary (Phungary). Hungkara był nauczycielem Guru Rinpocze, gdy ten był jeszcze w Indiach. Guru Rinpocze przepowiedział, że syn Hungkary o imieniu Khedarpa pojedzie do Tybetu i uczyni wielkie rzeczy. Syn Hungkary, Khedarpa, faktycznie wyjechał do Tybetu, gdzie zasłynął z ujarzmiania negatywnych sił i uspokajania złych duchów. Z kolei miał syna, Tana Jongonpę, który zasłynął jako wielki nauczyciel. Jego głównym mistrzem był Sangje Jelpa i dzięki temu stał się poza linią Hungary także dzierżycielem linii Jelpa. Tradycja Hungkara wywodziła się głównie ze szkoły buddyzmu Ningma, a linia Jelpa głównie z tradycji Dhakpo Kagju, pochodzącej bezpośrednio od Gampopy. Tana Jongonpa była w stanie zintegrować głębokie nauki z tych dwóch bardzo szanowanych linii, oferując nauki i praktyki oparte na tradycji Dhakpo Kagju, która była podstawą Jelpa Kagju, wzbogacając je o nauki i praktyki związane z linią Hungkara.Tana Jongonpa została głównym nauczycielem w regionie Ling w Tybecie. Żył w tym samym czasie co Karma Pakshi, II Karmapa. Razem udali się na dwór chińskiego cesarza Kublai Khana. Tana Jongonpa później także samotnie odwiedził dwór cesarski, gdzie dokonała kilku cudów, w tym manifestując dordże i dzwonek na niebie. Aby go uczcić, Kublai Khan podarował mu niezwykle długi szal (100 m), na którym napisano „Król Dharmy, Mistrz Wielkich Cudów z Kham”.
