Dalajlama – proces umierania i śmierci

„Pozwólcie, że przedstawię proces umierania i śmierci w ujęciu buddyzmu wadżrajany. W tekstach sprawa ta jest bardzo dobrze opracowana, ale należałoby jeszcze poddać ją naukowej weryfikacji. W procesie umierania w centrum życiowych sił, znajdującym się w sercu, pojawiają się dwa bardzo subtelne elementy: biały i czerwony (sanskr. bindu, tyb. tingle). Element biały przemieszcza się z obszary głowy w dół poprzez kanał centralny aż do centrum serca. Poniżej serca pojawia się bardzo subtelny element czerwony, jakby kropla. Podczas opadania białego elementu w dół, ku sercu, doświadczamy bladego światła, a gdy potem czerwony element wznosi się ku sercu, subiektywnie doświadczamy czerwonej poświaty. Gdy te dwa elementy całkowicie się połączą, tracimy świadomość. Zaraz potem pojawia się doświadczenie przejrzystego światła śmierci.

Przejrzystego światła doświadczamy wszyscy bez wyjątku, różnice dotyczą tylko czasu utrzymywania się tego doznania. Dla jednych będzie to zaledwie kilka sekund, dla innych kilka minut, kilka dni, albo wręcz tygodni. Dopóki utrzymuje się doświadczenie przejrzystego światła śmierci, zachowana zostaje łączność między bardzo subtelną energią-umysłem a fizycznym ciałem. Proces rozdzielnia trwa, ale nie jest zakończony. Z chwilą, kiedy to nastąpi, ciało zaczyna się rozkładać i w tym momencie mówimy, że nastąpił zgon. Zewnętrzną oznaką tego wydarzenia, nie pozostawiająca żadnych wątpliwości co do zajścia śmierci, jest wydobywanie się czerwonego i białego wycieku. To samo może się pojawić w okolicy genitaliów i dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet”.

Dalajlama – SEN, ŚNIENIE UMIERANIE (strony 177-178, wydawnictwo MUDRA przekład Marcjanna Góralczyk-Przychocka)