Mędrzec, kobieta i ryba

W V wieku p.n.e. żył pewien szanowany z racji mądrości i sędziwego wieku mnich, który nazywał się Katjajana. Był arhatem – w pełni wyzwoloną istotą, która zdołała się wyswobodzić z pełnego cierpień kręgu narodzin i śmierci zwanego sansarą. Katjajana słynął wśród uczniów Buddy z siddhi (nadprzyrodzonego daru)przewidywania przyszłości, rzadko jednak korzystał z tej umiejętności – jeśli już, to tylko dla poparcia głoszonych nauk. Używając swej niezwykłej mocy, arhat mógł stworzyć sobie wszystko, czego potrzebował. Wolał jednak iść w ślady Buddy i razem z innymi mnichami żebrać o jałmużnę. Któregoś dnia, podczas tradycyjnego obchodu po prośbie, Katjajana ujrzał siedzącą przed domem i piastującą dziecko kobietę, która jadła rybę, a ości i resztki rzucała wałęsającemu się w pobliżu ujadającemu psu. Jednak gdy pies stał się zbyt natarczywy, dostał kopniaka. Przyglądając się tej scenie, stary arhat – ku niemałemu zdziwieniu kobiety – wybuchnął nagle śmiechem. Potem zanucił:

Pożerać ciało ojca,

Kopiąc zarazem własną matkę;

Ogryzać szkielet ojca,

Karmiąc piersią śmiertelnego wroga!

Jakże potwornym melodramatem, jak strasznym widowiskiem

Jest iluzoryczne, zwodnicze koło sansary!

Jak się okazało, mnich jasnowidz dojrzał, że dziecko w ramionach kobiety było nowym wcieleniem jej niedawno zmarłego wroga, ryba, którą jadła – obecną inkarnacją ojca, pies zaś – nowym wcieleniem dopiero co zmarłej ukochanej matki. I tak córka nieświadomie pożerała ciało byłego ojca, a rzucając jego kości matce i

kopiąc ją, jednocześnie tuliła do piersi swego wroga. „Tak to właśnie jest: zdumiewające koło ciągłych odrodzeń obraca się nieustannie niczym wodny młyn – wciąż, na przemian, napełniając i opróżniając swe czerpaki” – rzekł stary, mądry arhat. Któż bowiem może wiedzieć, czyje mięso kładzie dziś na stole i czyje obgryza kości?