Jonge Mingjur Rinpocze – Spotkanie umysłów

„Byłem jeszcze dzieckiem, kiedy spotkałem Francisco Varelę, chilijskiego biologa, który później został jednym z bardziej znanych neuronaukowców XX wieku. Francisco przyjechał do Tybetu studiować buddyjskie metody badania umysłu i praktykowania pod bokiem mego ojca, którego reputacja ściągała tu spore ilości uczniów z z Zachodu. Kiedy nie studiowaliśmy ani nie praktykowaliśmy, Francisco często opowiadał mi o współczesnej nauce, zwłaszcza o swojej specjalności, badaniu struktur i funkcji mózgu. Własne wykłady potrafił ubrać w język zrozumiały dla dziewięciolatka. Kiedy pozostali zachodni uczniowie mojego ojca dostrzegli u mnie zainteresowanie nauką, również zaczęli nauczać mnie tego, co wiedzieli o nowoczesnych teoriach w biologii, psychologii, chemii i fizyce. Przypominało to uczenie się dwóch języków w tym samym czasie: buddyzmu z jednej strony i współczesnej nauki z drugiej.

Pamiętam, ze już wtedy myślałem, iż nie ma między nimi jakiejś większej różnicy. Różniły się słowami, ale znaczenie z grubsza wydawało się takie samo. Po jakimś czasie zacząłem też zauważać, że zarówno buddyjskie, jak i naukowe sposoby podejścia do zagadnienia były niezwykle podobne. Klasyczne teksty buddyjskie zaczynają się od przedstawienia teoretycznej i filozoficznej podstawy analizy, powszechnie nazywanej „Podstawą”. Następnie przechodzą do różnych metod praktyki, znanych jako „Ścieżka”, i wreszcie kończą się przeanalizowaniem rezultatów osobistych doświadczeń i sugestii dalszej nauki, określanej mianem „Owocu”. Zachodnie badania naukowe zazwyczaj opierają się na podobnej strukturze, zaczynając od teorii lub hipotezy, wyjaśnienia metod, za pomocą których sprawdza się teorię, i dokonując analizy porównującej rezultaty eksperymentów z pierwotnym założeniem.

Ucząc się równocześnie o współczesnej nauce i buddyjskiej praktyce, najbardziej fascynowałem się tym, że podczas gdy buddyjskie podejście mogło nauczyć introspektywnej, czyli subiektywnej, metody urzeczywistnienia pełnego szczęścia, zachodnia perspektywa w bardziej obiektywny sposób wyjaśniała, dlaczego i jak te nauki działały. Same w sobie – zarówno buddyjska, jak i współczesna nauka – dostarczyły nadzwyczajnego zrozumienia pracy ludzkiego umysłu. Wspólnie stworzyły kompletną i zrozumiałą całość”.

Jonge Mingjur Rinpocze – ŻYJ Z RADOŚCIĄ (strony 27-28, wydawnictwo GALAKTYKA, przekład: Łukasz Szpunar, ISBN 978-83-7579-247-8)